تعویض ضدیخ یکی از اقدامات مهم در نگهداری سیستم خنک‌کننده خودرو است که به جلوگیری از آسیب‌های ناشی از یخ‌زدگی، زنگ‌زدگی و جوش‌آوردن موتور کمک می‌کند. زمان تعویض ضدیخ بستگی به چند عامل دارد، از جمله نوع ضدیخ، شرایط رانندگی و توصیه‌های سازنده خودرو. در ادامه به بررسی این عوامل و زمان مناسب برای تعویض ضدیخ می‌پردازیم:
۱. توصیه‌های سازنده خودرو
سازندگان خودرو معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو، زمان تعویض ضدیخ را مشخص می‌کنند. این زمان می‌تواند بسته به نوع ضدیخ و سیستم خنک‌کننده متفاوت باشد. به طور کلی، ضدیخ‌ها معمولاً باید هر ۲ تا ۵ سال یا هر ۴۸,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر (۳۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ مایل) تعویض شوند. برای اطمینان، بهتر است همیشه به دستورالعمل‌های خاص سازنده خودرو مراجعه کنید.
۲. نوع ضدیخ
ضدیخ‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: ضدیخ‌های سنتی (Inorganic Acid Technology – IAT) و ضدیخ‌های طولانی‌مدت (Organic Acid Technology – OAT). ضدیخ‌های سنتی معمولاً باید هر ۲ سال یا ۴۸,۰۰۰ کیلومتر تعویض شوند، در حالی که ضدیخ‌های طولانی‌مدت تا ۵ سال یا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر نیز دوام می‌آورند. برخی از ضدیخ‌های مدرن از ترکیب این دو فناوری (Hybrid Organic Acid Technology – HOAT) استفاده می‌کنند و طول عمر مشابه OAT دارند.
۳. شرایط رانندگی
شرایط رانندگی نیز می‌تواند بر عمر مفید ضدیخ تأثیر بگذارد. اگر در شرایط سخت رانندگی می‌کنید، مانند مناطقی با دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین، یا در صورتی که خودرو به طور مکرر تحت بار سنگین قرار می‌گیرد (مانند بکسل کردن)، ممکن است نیاز به تعویض ضدیخ زودتر از زمان توصیه‌شده باشد.
۴. علائم نیاز به تعویض ضدیخ
علاوه بر زمان و مسافت، برخی علائم می‌توانند نشان‌دهنده نیاز به تعویض ضدیخ باشند:
- تغییر رنگ ضدیخ: اگر رنگ ضدیخ تغییر کرده و از حالت شفاف و براق به کدر یا قهوه‌ای تبدیل شده است، این نشان می‌دهد که ضدیخ خاصیت خود را از دست داده و نیاز به تعویض دارد.
- وجود رسوبات یا لجن: مشاهده رسوبات یا لجن در مخزن مایع خنک‌کننده یا رادیاتور نشان‌دهنده تجزیه ضدیخ و نیاز به تعویض آن است.
- بوی غیرعادی: بوی غیرعادی مانند بوی سوختگی از مایع خنک‌کننده می‌تواند نشانه خراب شدن ضدیخ باشد.
۵. آزمایش ضدیخ
برای اطمینان از اینکه ضدیخ هنوز کارایی دارد، می‌توانید از کیت‌های آزمایش ضدیخ استفاده کنید. این کیت‌ها می‌توانند نقطه انجماد و نقطه جوش ضدیخ را اندازه‌گیری کرده و نشان دهند که آیا ضدیخ هنوز محافظت کافی ارائه می‌دهد یا خیر.
جمع بندی
تعویض به‌موقع ضدیخ برای حفظ کارایی سیستم خنک‌کننده و جلوگیری از خرابی‌های جدی موتور بسیار مهم است. با رعایت دستورالعمل‌های سازنده، بررسی منظم وضعیت ضدیخ و توجه به شرایط رانندگی، می‌توانید از خرابی‌های پرهزینه و ناگهانی جلوگیری کنید و عمر مفید خودرو را افزایش دهید.