در میان قطعات مختلف سیستم خنک‌کاری خودرو، واتر پمپ نقشی کلیدی و غیرقابل‌جایگزین دارد. این قطعه مسئول به گردش درآوردن مایع خنک‌کننده در موتور است و از داغ شدن بیش از حد پیشرانه جلوگیری می‌کند. عملکرد واتر پمپ تأثیر مستقیمی بر سلامت موتور دارد و هرگونه اختلال در آن می‌تواند منجر به آسیب جدی در سیستم پیشرانه شود. در این مقاله از بلاگ بازرگانی هنرور به‌صورت تخصصی به بررسی عملکرد واتر پمپ، نشانه‌های خرابی واتر پمپ و روش‌های مراقبت از واتر پمپ می‌پردازیم.
واتر پمپ چیست و چگونه کار می‌کند؟
واتر پمپ یا پمپ آب، قطعه‌ای مکانیکی در دسته پمپ های خودرو است که وظیفه گردش مایع خنک‌کننده (ضد یخ) را بین رادیاتور و موتور بر عهده دارد. این قطعه معمولاً روی بلوک سیلندر یا نزدیک تسمه تایم نصب می‌شود و با کمک نیروی تسمه یا زنجیر به چرخش در می‌آید.
عملکرد واتر پمپ در سیستم خنک‌کاری:
- کشیدن مایع خنک‌کننده از رادیاتور
- پمپاژ آن به سمت موتور برای خنک کردن اجزای داخلی
- بازگشت مایع گرم به رادیاتور برای خنک شدن دوباره
واتر پمپ دائماً در حال کار است و اگر از کار بیفتد، موتور خودرو به سرعت داغ می‌کند.
اجزای اصلی واتر پمپ
واتر پمپ معمولاً از اجزای زیر تشکیل شده است:
- پروانه (Impeller): بخش چرخان داخلی که باعث گردش مایع می‌شود.
- محور و یاتاقان‌ها: انتقال‌دهنده نیرو از موتور به پروانه.
- واشر و آب‌بند: جلوگیری از نشت مایع خنک‌کننده.
- بدنه فلزی یا آلومینیومی: محل قرارگیری سایر اجزا.
نشانه‌های خرابی واتر پمپ چیست؟
شناسایی نشانه‌های خرابی واتر پمپ در مراحل اولیه می‌تواند از آسیب‌های جدی جلوگیری کند. برخی از علائم به‌وضوح قابل‌تشخیص‌اند:
۱٫ نشت مایع خنک‌کننده از زیر خودرو
اگر زیر موتور لکه‌های سبز یا نارنجی مشاهده کردید، احتمال نشتی از واتر پمپ وجود دارد.
۲٫ دمای غیرعادی موتور
افزایش بیش‌ازحد دمای موتور می‌تواند نشانه‌ای از خرابی واتر پمپ باشد.
۳٫ صدای غیرطبیعی از قسمت تسمه یا موتور
سایش یاتاقان یا خرابی پروانه واتر پمپ ممکن است صدای جیغ‌مانند یا تق‌تق تولید کند.
۴٫ لرزش موتور یا نوسان دور موتور
خرابی محور واتر پمپ می‌تواند باعث اختلال در عملکرد پیشرانه شود.
۵٫ بخار کردن یا جوش آوردن موتور در ترافیک
زمانی که موتور در حالت ایستا داغ می‌شود، احتمال کار نکردن واتر پمپ وجود دارد.
دلایل خرابی واتر پمپ
برای جلوگیری از خرابی واتر پمپ، بهتر است دلایل اصلی این مشکل را بشناسید:
- استفاده از ضدیخ بی‌کیفیت یا نامناسب
- خرابی تسمه تایم یا تسمه دینام که منجر به توقف گردش واتر پمپ می‌شود
- زنگ‌زدگی و رسوب در سیستم خنک‌کننده
- عدم تعویض به‌موقع مایع خنک‌کننده
- فشار بیش‌ازحد به موتور یا رانندگی طولانی در گرمای شدید
مراقبت از واتر پمپ چگونه انجام می‌شود؟
مراقبت صحیح از واتر پمپ باعث افزایش عمر آن و جلوگیری از هزینه‌های سنگین تعمیراتی می‌شود.
۱٫ استفاده از مایع خنک‌کننده استاندارد
همیشه از ضدیخ‌های توصیه‌شده توسط خودروساز استفاده کنید.
۲٫ بررسی منظم تسمه‌ها
اطمینان حاصل کنید که تسمه تایم یا دینام سالم و تنظیم است.
۳٫ تعویض دوره‌ای ضدیخ
تعویض ضدیخ هر ۳۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر، به سلامت واتر پمپ کمک می‌کند.
۴٫ چک کردن نشتی یا صداهای غیرعادی
اگر متوجه تغییر در صدای موتور یا نشتی شدید، سریعاً به تعمیرکار مراجعه کنید.
۵٫ استفاده از واتر پمپ باکیفیت هنگام تعویض
در صورت نیاز به تعویض، حتماً از واتر پمپ‌های اصلی و برند معتبر مانند محصولات موجود در بازرگانی هنرور استفاده کنید.
آیا می‌توان واتر پمپ را تعمیر کرد؟
واتر پمپ‌ها معمولاً قطعات تعویضی هستند و تعمیر آن‌ها توصیه نمی‌شود. اگر علائم خرابی ظاهر شده‌اند یا مایع خنک‌کننده نشتی دارد، بهتر است واتر پمپ تعویض شود.
هزینه تعویض واتر پمپ چقدر است؟
بسته به نوع خودرو، هزینه تعویض واتر پمپ متغیر است. در خودروهای داخلی مانند پژو، پراید، تیبا و سمند این هزینه معمولاً کمتر است. واتر پمپ‌های باکیفیت و اصل در فروشگاه اینترنتی بازرگانی هنرور با گارانتی ارائه می‌شوند.
